Co reguluje ustawa o sygnalistach?
Dyrektywa o Sygnalistach a konkretnie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii reguluje kwestie systemowej ochrony sygnalistów, czyli osób informujących o nieprawidłowościach czy naruszeniach prawa unijnego. Akt ten nakłada na przedsiębiorców wiele nowych obowiązków, które związane są z zapewnieniem szeroko pojętej zgodności organizacji w obszarze ochrony sygnalistów.
Kogo dotyczy dyrektywa o sygnalistach?
Zgodnie z dyrektywą podmiotami zobligowanymi do wprowadzenia u siebie rozwiązań służących zgłaszaniu nieprawidłowości i naruszeń prawa oraz ochronie sygnalistów (w ostatecznej ustawie krajowej wyliczenie może ulec zmianie) są:
- podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób w sektorze publicznym,
- podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób w sektorze prywatnym,
- podmioty wykonujące działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz zapobiegania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska.
- podmioty z sektora prywatnego zatrudniające od 50 do 249 pracowników realizacja wspomnianego powyżej obowiązku opóźni się o dwa lata i będzie wymagana prawem od 17 grudnia 2023 roku. Podstawą nowych obowiązków ww. grup pracodawców będzie dyrektywa o sygnalistach oraz implementująca ją ustawa o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, której projekt został już opublikowany w Rządowym
RODO a dyrektywa o sygnalistach
Zgodnie z nową dyrektywą o ochronie praw sygnalistów, katalog osób, od których pracodawca może otrzymać dane osobowe oraz które będzie musiał przetwarzać w związku ze zgłoszeniem naruszenia, jest bardzo szeroki.
Dyrektywa ma na celu ochronę sygnalistów i w konsekwencji przyznaje im spory zakres ochrony np.: zakaz ujawniania jakichkolwiek informacji mogących skutkować ustaleniem tożsamości osoby dokonującej zgłoszenia lub osoby, której dotyczy zgłoszenie, środki ochrony prawnej i procedury służące ochronie przed działaniami odwetowymi oraz dostępność poufnej porady dla osób rozważających dokonanie zgłoszenia czy naprawienie szkody związanej z utratą dochodu w efekcie dokonania zgłoszenia.
Czym jest Whistleblowing?
Whistleblowing to pojęcie określające proces ujawniania przez pracownika nielegalnych, niemoralnych lub bezprawnych praktyk dokonywanych w miejscu pracy – poprzez poinformowanie osób, które mogą podjąć skuteczne działania dla ich powstrzymania. Dyrektywa zobowiązuje określone podmioty, by ustawiły kanały i procedury na konieczność dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, po konsultacji z partnerami społecznymi.
Czy możliwe jest połączenie funkcji Inspektora ochrony danych osobowych z obsługą wniosków od sygnalistów?
Przepisy dyrektywy o sygnalistach nie regulują sytuacji łączenia zadań osób zajmujących się obsługą zgłoszeń z innymi zadaniami. Administrator powinien więc przed powierzeniem osobie pełniącej równocześnie funkcję IOD obowiązków związanych z przyjmowaniem zgłoszeń sygnalistów oraz prowadzeniu postępowań wyjaśniających powinien przeprowadzić dokładną analizę w zakresie zapewnienia Inspektorowi odpowiednich warunków dla zachowania jego niezależności i prawidłowego wykonywania zadań Ocena ta powinna być dokonana przy uwzględnieniu stosownych przepisów RODO oraz Wytycznych Grupy Roboczej Art. 29 dotyczących inspektorów ochrony danych (WP 243).